Welke fases zijn er tijdens de bevalling?

Tijdens de bevalling doorloop je meerdere fases. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de verschillende fases. Hierbij is het wel belangrijk te weten dat het om een gemiddeld verloop gaat en voor iedere vrouw weer kan verschillen. Om een voorbeeld te geven: de ene vrouw die een eerste kindje krijgt doet er minder dan twee uur over terwijl een andere vrouw er ruim 48 uur over doet. De ligging van de baby, de ervaring van de moeder ten aanzien van de pijn en de medische interventies zijn enkele van de vele factoren die het verloop beïnvloeden.

Vroege eerste fase

Tijdens de vroege eerste fase wordt je lichaam en de baby voorbereid op de aanstaande bevalling. Je kunt ‘warming-up’ weeën ervaren die je baarmoeder helpen te trainen en de baby helpen verder in te dalen en te wennen aan de kracht van de weeën. Bovendien begint in deze fase de baarmoedermond al zachter te worden en te ontsluiten tot ongeveer 3 cm. De meeste vrouwen voelen hier weinig van. Deze vroege fase is heel verschillend qua duur en kan variëren van een paar dagen voor het begin van de bevalling tot zelfs een paar weken voor de bevalling. Meestal zijn de weeën nog erg onregelmatig, duren ze niet langer dan 30 tot 45 seconden en kunnen ze variëren van 3 minuten tot wel 20 minuten er tussen. Overige signalen zijn: bloedverlies, ‘menstruatiekrampen’ en verlies van vruchtwater. Tijdens deze fase kun je nog van alles doen, telefoontjes plegen het huishouden, gezellig de stad in met vriendinnen, dit alles gaat nog prima.

Tips

Ondanks dat je nog van alles kan, probeer jezelf af te remmen en naar binnen te gaan met je aandacht. Als er nog dingen zijn die gedaan moeten worden voor de bevalling gaat beginnen, dan is dit het moment. Het is namelijk niet te zeggen wanneer deze begint en je kunt er maar beter klaar voor zijn, om zo onnodige stress te voorkomen. Als alles in kannen en kruiken is, is het een mooie moment om te voelen hoe deze weeën aanvoelen en uit te proberen wat jij fijn vindt om ze op te vangen. Gebruik deze gegeven tijd dus effectief. Hoe meer ontspannen hoe beter, dit helpt extra pijn te voorkomen (lees meer)!

Actieve eerste fase

Nu is de bevalling officieel echt begonnen. De weeën zijn regelmatig, duren 60 tot 90 seconden, met tussenpozen van 2 tot 10 minuten. Tijdens deze fase ontsluit je baarmoeder van 4 tot 7 cm., je zult bovendien meer de behoefte krijgen om jezelf naar binnen te richten, geluid te maken en te bewegen. Voor de meeste vrouwen wordt het nu een uitdaging om om te gaan met de intensiteit van de weeën.

Tips

Zorg dat je je fijn voelt. Zijn er nog storende elementen/mensen in je omgeving, laat iemand  ze wegsturen. Hoe veiliger jij je voelt, hoe beter de bevalling zal verlopen en des te minder pijn je zult ervaren. Dit door een grotere aanmaak van de gewenste hormonen.

Transitiefase

Dit is het moment waarop je (bijna) volledige ontsluiting hebt, van 7 tot 10 cm. De weeën duren nu wel 90 seconden en volgen elkaar snel op, zo tussen de 2 en 5 minuten. Bij de meeste vrouwen gaat dit gepaard met het breken van de vliezen en een gevoel van angst, misselijkheid en het gevoel hebben te moeten poepen of over te geven. Vooral ‘de wanhoop’ is een kenmerkend signaal van deze fase. Het is ook niet zo gek als je bedenkt dat je op hormonaal en fysiek niveau moet omschakelen van ontsluiten naar persen. Op dit moment zijn we het meest kwetsbare, nog even en er is geen weg terug. Als er nu iets spannends gebeurd kunnen we het niet meer tegenhouden. Onze overlevingsinstinct doet hier dus de kop op steken: “is de omgeving echt veilig voor mijn baby om geboren te worden?”.

Tips

Soms kan bij volledige ontsluiting een pauze optreden van enkele minuten tot soms wel uren voor de persweeën beginnen. Zolang jij en je baby het goed maken is er helemaal niets aan de hand. Jullie krijgen de kans om op krachten te komen en je baby om zijn draai te vinden voor de beste doorgang door het bekken. Neem dus de tijd en laat je niet opjagen.  Zorg ervoor dat je de mensen om je heen hebben die je door dit heftige moment heen kunnen coachen, alleen al een liefdevolle blik of die vertrouwde hand kunnen vastpakken kan voldoende zijn. Voor het opvangen van de intense weeën en misselijkheid kun je acupressuur, beweging, warm water en essentiële oliën gebruiken.

Tweede actieve fase

Tijdens deze fase zullen de weeën gaan veranderen van ontsluitingweeën waarbij de baarmoedermond zich opent, naar persweeën waarbij de baarmoeder krachtig van bovenaf naar beneden beweegt om de baby richting het geboortekanaal te bewegen. De weeën duren nog steeds ongeveer 90 seconden en de meeste vrouwen hebben een volledige ontsluiting van 10 cm.. Sommige vrouwen voelen eerder dan bij 10 cm. de drang om te persen. Er bestaat geen consensus over of het voor de vrouw en/of baby belangrijk is te wachten met persen tot volledige ontsluiting. Het is dus aan de vrouw zelf om te voelen wat voor haar klopt. De mate van ontsluiting is namelijk een slechte predictor voor de voortgang van de bevalling, ondanks de tendens in ziekenhuizen om daarop te focussen.

Tips

Zoek naar de voor jou beste en meest comfortabele positie! Laat je daarin niet beïnvloeden door andere aanwezigen. Alleen jij kan voelen waar je baby zich bevind en wat er nodig is om hem/haar eruit te krijgen. De juiste ervaring leert dat de voor jou meest comfortabele positie, ook voor je baby het meest comfortabele is (meer lezen). Wanneer je een ruggenprik hebt gehad of zou willen, is het dus wenselijk de dosis naar beneden te laten brengen bij bijna volledige ontsluiting, zodat je je kan bewegen en kan voelen wat je lijf je verteld. Een supportteam die jou hierin ondersteund is daarbij wederom van belang, mede omdat het in dit stadium van de bevalling voor jou niet meer mogelijk is om dit soort wensen kenbaar te maken (je hersenen voor logisch redeneren zijn uitgeschakeld).

Derde fase

Het is eindelijk zover! Je baby is geboren en als alles goed is gegaan kunnen jullie voor het eerst elkaar in de ogen kijken. Een baby die geen medicijnen van bijvoorbeeld een ruggenprik heeft binnen gekregen en op een natuurlijke manier is geboren, zal na een korte tijd proberen oogcontact te maken met jou als moeder. Dit moment is een belangrijk moment waarbij huid op huid contact en zo min mogelijk verstoringen (geluid/licht/checks/andere aanwezigen) wenselijk is. Dit komt de binding tussen jullie ten goede. Ook wordt de placenta geboren. Dit zal meestal binnen een uur als vanzelf gaan. Vind je het belangrijk dat de baby de nodige zuurstof en voedingsstoffen mee krijgt vanuit de placenta, laat dan de navelstreng niet afklemmen voor hij uitgeklopt is (lees meer).

Tips

Deze fase is de eerste kennismaking met jullie baby. Laat jullie zo min mogelijk storen om de binding tussen jullie goed op gang te kunnen helpen. Bij huid op huid contact zal je baby sneller herstellen van de bevalling, minder stress ervaren en sneller de borst willen zoeken (lees meer). Een goed geboorteplan waarbij je wensen al van te voren kenbaar hebt gemaakt (en tevens gecommuniceerd) kan jullie helpen in het realiseren van dit ongestoorde moment. 

Tot slot

Zoals al eerder aangegeven zijn de beschreven fases van de bevalling een richtlijn. Pas op om afwijkingen van deze richtlijn als ‘niet goed’ te beschouwen. Misschien heeft jou baby juist meer tijd nodig om te draaien en misschien voel jij je niet helemaal fijn bij de de aanwezige personen. Neem het als kennis aan en laat het vervolgens weer los, zodat je je tijdens de bevalling kunt overgeven aan je lichaam in plaats van in je hoofd te zitten.