Femmie de Jong-Bakker

Femmie de Jong-Bakker is lactatiekundige. Haar achtergrond als verpleegkundige is daarbij een welkome ondersteuning. Ze helpt graag mee aan het zo natuurlijk mogelijk voeden van baby’s, iets wat niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Femmie is moeder van zeven kinderen die allemaal thuis geboren zijn. 

Wie help je en waarmee?

“Ik help jonge moeders om de borstvoeding zo natuurlijk en makkelijk mogelijk te laten verlopen en een goede hechting met hun baby te krijgen. Dat kan betekenen dat ik een vrouw bijsta die pas bevallen is en bij wie het voeden niet vanzelf gaat. Daarnaast geef ik cursussen aan zwangere vrouwen en hun partners. In zo’n cursus geef ik hun informatie over de waarde van zowel de moedermelk als het voeden en over hoe ze zich het beste erop kunnen voorbereiden. Verder geef ik scholing aan zorgverleners zoals kraamverzorgenden, verpleegkundigen en verloskundigen.

In de periode dat ik kinderen kreeg, werd ik gaandeweg steeds enthousiaster over borstvoeding. Via een vriendin kwam ik in 1987 bij de vereniging Borstvoeding Natuurlijk terecht. In 1994 heb ik de toen nog gloednieuwe opleiding voor lactatiekundige aan de Hogeschool Utrecht gevolgd en was daardoor een van de eerste 20 lactatiekundigen in Nederland.

De hormonale huishouding rond zwangerschap, geboorte en voeden zit zo mooi in elkaar en sluit zo naadloos op elkaar aan, dat ik me afvraag waarom niet iedereen de baby en zichzelf een eerlijke kans geeft het voeden ‘in de vingers te krijgen’. Het proces van voeden aan de borst is zo belangrijk: het is veel meer dan alleen maar melk geven. Dit is jouw eigen voeding waarmee je jezelf als het ware helemaal geeft. Je kunt zo veel bereiken voor je baby en je eigen gezondheid via het geven van borstvoeding. We zijn ervoor gemaakt om borstvoeding te geven. Ondanks het natuurlijke ervan gaat het voeden en het omgaan met je baby niet altijd vanzelf, maar het is de moeite waard om door te zetten. Fietsen, autorijden en zwemmen moest je leren, het ‘moederen en voederen’ vergt ook een leertijd.

Zelfvertrouwen hebben en ondersteuning krijgen zijn heel belangrijk voor het geven van borstvoeding: van de vrouwen die zelf hun baby succesvol voeden, staat 98% van de partners erachter. Er rouleren allerlei ideeën over borstvoeding: je krijgt er hangborsten van, je bent niet beschikbaar voor je partner, het is lastig, enzovoort. De man heeft een heel belangrijke rol in het ontzenuwen van deze bakerpraatjes. Weliswaar kan hij de baby niet aan de borst voeden, maar hij kan heel veel betekenen in deze periode voor moeder én baby! Borstvoeding is teamwork.

Er heerst in deze tijd het idee dat alles maakbaar is en dat het hebben van een kind leuk en makkelijk moet zijn, maar de praktijk is vaak anders. Ouders hebben meer aan realistische verwachtingen dan aan zo’n ideaalplaatje. Als je van tevoren weet dat iets ook wel eens niet leuk kan zijn of dat het af en toe zelfs (heel) moeilijk is, dan kun je het beter aan. Borstvoeding kan, als het eenmaal goed loopt, juist helpen om de problemen de baas te worden, mede dankzij de hormonen.

[bctt tweet=”Er heerst in deze tijd het idee dat alles maakbaar is en dat het hebben van een kind leuk en makkelijk moet zijn, maar de praktijk is vaak anders.” via=”no”]

Niet voor iedere vrouw is de start van het moeder zijn gemakkelijk: je lichaam reageert op een onbekende, nieuwe manier, de hormonen gieren door je lijf en je moet wennen aan je baby. Zelfs als zwangerschap en geboorte natuurlijk zijn verlopen, is de start soms al moeilijk genoeg; onder moeilijker omstandigheden wordt het lastiger om de borstvoeding op gang te brengen. De omstandigheden kunnen enorm verschillen, zoals een zware bevalling, medische ingrepen (inleiding, pijnstilling, keizersnede) en een ziekenhuisopname.”

Wanneer vraag je om begeleiding bij borstvoeding?

“Vaak wordt een lactatiekundige pas ingeschakeld bij problemen wanneer de kraamzorg is afgesloten; dat is erg jammer, voor moeder en kind want in veel gevallen is de maat dan al vol. Goede hulp bij het begin van de problemen kan erger voorkomen en maken dat de situatie veel sneller stabiel is.
Mijn advies is om meteen contact op te nemen zodra je merkt dat het moeizaam gaat of wanneer je je zorgen maakt over het voeden. Als dat snel gebeurt, is de kans groter dat je kindje jouw voeding kan krijgen. Soms is gewoon even bellen al genoeg; we kunnen dan bespreken wat de mogelijkheden zijn. Bevallen hoef je niet alleen te doen en ook bij voeden en het omgaan met je baby is feedback en begeleiding af en toe heel handig.

Ik was een van de eerste officieel opgeleide lactatiekundigen. We waren pioniers. Voor die tijd werd begeleiding bij borstvoeding gedaan door collega-moeders die vrijwillig hulp verleenden. Een lactatiekundige stuurde een rekening. Dat was even wennen.
Nog steeds kan een voedende moeder terecht bij vrijwilligers van La Leche League (VBN is per 2019 gestopt), maar lactatiekundige zorg is inmiddels wel normaal geworden. Veel ziekenhuizen en kraamzorginstellingen hebben lactatiekundigen in dienst maar veel instellingen moeten bezuinigen en dan verdwijnt de lactatiekundige zorg nog wel eens.

De regering spreekt wel de intentie uit deze zorg belangrijk te vinden en heeft die sinds 2018 op de politieke agenda staan in het kader van ‘de eerste 1000 dagen’. Vooralsnog is de praktijk dat alleen de mensen met een aanvullende verzekering de zorg vergoed krijgen. De moeders van tegenwoordig moeten vrijwel allemaal drie maanden na de bevalling alweer werken, wat langdurig voeden in de weg staat.

Het feit dat er steeds minder thuisbevallingen zijn, baart me zorgen. Mijn eigen kinderen zijn in mijn eigen bed geboren en dat was een bijzondere ervaring die ik iedereen gun. Als verpleegkundige weet ik hoe het eraan toe kan gaan in het ziekenhuis: er mag niets meer misgaan en er wordt meer gehandeld op protocollen dan dat men de natuur haar gang laat gaan. Het kostbare goed dat wij als Nederland hadden, het grote aantal thuisbevallingen, zijn we steeds meer aan het kwijtraken. Ik vind het belangrijk dat het weer terugkomt en dat mensen die hun kindje graag thuis geboren willen laten worden, dat ook mogen doen; dat is goed voor de hechting, het ontwikkelen van een gezonde darmflora en een ontspannen start van borstvoeding. Dus als het kan, moet het kunnen en mogen.”

Wat is jouw droom voor je praktijk?

“Mijn droom is om vrouwen zo goed mogelijk te helpen. Ik zou het natuurlijke aspect van borstvoeding nog meer willen benadrukken want de natuur werkt beter. Verder wil ik mezelf beter profileren in de aspecten waarin ik sterk ben, want ik wil natuurlijk zoveel mogelijk vrouwen aanmoedigen om borstvoeding te geven en helpen in het moederschap.”

[bctt tweet=”Het is een ander soort van verbintenis, er is gelijkenis met collega’s en het breidt mogelijkheden uit voor ons allemaal: het geeft me een voedingsbodem om bepaalde inzichten en ideeën die ik tegenkom, meer uit te werken.” via=”no”]

Wat spreekt je aan in de Geboortenis?

“Een collega attendeerde mij op een congres van de Geboortenis en tot mijn verrassing was dat in Zutphen! Het congres verraste mij omdat er allerlei mensen kwamen die net als ik op een natuurlijke manier met geboorte en ouderschap omgaan en uitgaan van ‘gezond eten en gezond leven’. Boeiende mensen en dan ook nog in de Achterhoek, zo dichtbij waar ik woon.“

Wat heeft aansluiten bij de Geboortenis jou opgeleverd?

“Ik ben nu een paar jaar lid. Het is een ander soort van verbintenis, er is gelijkenis met collega’s en het breidt mogelijkheden uit voor ons allemaal: het geeft me een voedingsbodem om bepaalde inzichten en ideeën die ik tegenkom, meer uit te werken. Met dit platform kunnen we hopelijk een olievlek creëren van positief ouderschap en gedegen, liefdevolle zorg tijdens de eerste 1000 dagen van een babyleven en daarna, met ruimte voor de natuur, de blauwdruk van ouders en kind.”

Websites: www.lactatiekundigefemmie.nl