Steeds vaker hoor ik in gesprekken met zorgverleners dat ze niet goed weten hoe om te gaan met cliënten die vragen, cq wensen hebben, die buiten hun eigen comfortzone vallen. Deze vragen zullen naar alle verwachting steeds vaker voorkomen aangezien mensen steeds kritischer worden, meer kennis hebben en ook durven aan te geven wat hun wensen zijn. We kunnen deze vrouwen ‘lastig’ vinden, maar we kunnen ook van ze leren!
Stel er een cliënt bij je komt en die een geplande keizersnede wil, omdat ze de zwangerschap heel zwaar vindt en niet langer wil wachten, maar geen medische noodzaak heeft. Wat doe je dan?
De 7 stappen tot samenwerking
1. Complimenteer jezelf
Allereerst geef jezelf een compliment! Waarom? Omdat het betekent dat zij contact met jou durft te maken en zich kwetsbaar durft op te stellen. Voor het aangeven van je wensen en behoeftes is moed nodig en grote kans dat als je steeds vaker zulke cliënten hebt, zij zich bij jou veilig genoeg voelen om zich kwetsbaar op te durven stellen. Goed begin dus!
2. Sta emoties toe
Erken vervolgens welke emotie deze vraag bij je oproept. Indien het een negatieve emotie bij je oproept betekend het dat het je persoonlijk raakt. De eventuele emotie (h)erkennen en weer loslaten opent de deur om goed te kunnen luisteren naar wat zij nodig heeft en wat vaak heel anders is dan wat ze vraagt. Terug naar de vraag om een geplande keizersnede, deze vraag zou je boos kunnen maken. Indien je deze boosheid niet (h)erkent, zal je sneller vanuit boosheid reageren, waardoor je cliënt zich niet gehoord en begrepen voelt en de samenwerking wordt bemoeilijkt.
Meer weten over het belang van empathie en hoe dat vorm te geven in de praktijk? Klink hier!
3. Wees je bewust van jouw behoeftes
Als je helder hebt wat deze emotie is, check dan bij jezelf wat jouw behoefte is in deze situatie. De vraag van deze mevrouw maakt je daarvan bewust. Zo kan het dit geval zijn dat jouw behoefte is dat ‘de beste en meest veilige zorg wilt geven die je kan als zorgverlener’. Het is van belang om hiervan bewust te zijn en jouw belangrijkste normen en waarden helder te hebben als het gaat om jouw rol, jouw verantwoordelijkheden, jouw grenzen en jouw visie op kwalitatief goede zorg.
4. Complimenteer je cliënt
Geef daarna voor inhoudelijk in te gaan op zijn of haar vraag een compliment aan haar, omdat zij eerlijk tegen jou is. Het is als mens heel makkelijk om je kop in het zand te steken en net te doen alsof er niets aan de hand is, maar erkennen dat je een verlangen hebt en dit uiten naar iemand anders, in dit geval jou, is een eerste stap naar een mooie samenwerking.
5. Vraag naar de ‘bigger why’
Waarom heeft jouw cliënt deze geplande keizersnede nodig? Wat is haar behoefte? En heeft ze ook andere opties onderzocht die tegemoet zouden kunnen komen aan haar behoefte? Ik heb ooit een cliënt gehad die ook graag een geplande keizersnede wilde. Na een open gesprek bleek echter dat zij niet een keizersnede wilde, maar niet vaginaal durfde te bevallen in verband met een nare eerdere ervaring. Dit durfde ze pas aan te geven toen daar alle ruimte en aandacht voor was en zij het gevoel had dat ik geen oordeel had over haar wens.
6. Maak samen een balans
Als duidelijk is wat haar behoefte is en welke opties er eventueel zijn om daaraan tegemoet te komen, is het heel prettig om dat allemaal op een rijtje te zetten haar te vragen na te denken over de voor- en nadelen van de diverse opties. Te denken valt aan het effect op haar gevoel van controle, het effect op haar gevoel van competentie als moeder, de gevolgen voor haar gezondheid op de korte en lange termijn voor zichzelf en haar baby. Zo kan het zijn dat ze behoefte heeft aan verwerking van de eerdere bevalling. En dat zodra dat stuk verwerkt is ze mogelijk anders tegen de bevalling gaat aankijken.
7. Respecteer haar keuze en verwijs waar nodig door
Na alle opties te hebben geformuleerd (hiervoor kan het nodig zijn een nieuwe afspraak te plannen) is het zaak om haar te laten kiezen. Dit vraagt van jou dat je haar keuzen en recht op zeggenschap over haar eigen lichaam respecteert. Dit betekent echter niet dat je als zorgverlener over je eigen grenzen zou moeten gaan. In dit geval zou het betekenen dat jij mogelijk aangeeft niet mee te kunnen werken aan haar verzoek om een geplande keizersnede, omdat je daar niet achter kan staan vanuit jouw normen en waarden als zorgverlener, maar dat je haar keuze respecteert en haar zal verwijzen naar een collega waar mogelijk. Meer over de rechten van de zwangere is te vinden op de site van De Geboortebeweging.
Tot slot
Dit stappenplan geeft een idee hoe om te gaan met een situatie die lastig vaak lastig is voor beide partijen, de cliënt en de zorgverlener. Het is een raamwerk die houvast kan bieden, maar dient per situatie bekeken te worden. We zijn benieuwd hoe jullie dit stappenplan ervaren en wat jullie feedback en eventuele vragen zijn. Mochten jullie dat willen delen, heel erg welkom!
Auteur: Stichting De Geboortenis
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en ontvang als eerste het nieuws over nieuwe trainingen, blogartikelen en bijeenkomsten.
