Ik heb lang getwijfeld of ik hier aan zou beginnen. Het is namelijk nogal een taboe onderwerp die bij veel mensen flinke emoties oproept, en niet alleen positief. Toch heb ik de stoute schoenen aangetrokken, die draag ik graag want die zitten zo lekker, en heb een dappere moeder bereid gevonden een tipje van de sluier op te lichten aangaande haar bewuste keuze om te bevallen zonder medische assistentie. Ik vraag jullie, mede uit respect voor haar eigen keuze, om dit met open hart en mind te lezen. Mocht je daarover nog iets willen delen, heel graag, maar dan wel uit respect alsjeblieft.  

Wat is Unassisted Childbirth (UC), of ook wel vrije geboorte genoemd voor jou?

Voor mij is UC bevallen zonder medische assistentie van een verloskundige en/of een gynaecoloog. Daarnaast is UC voor mij een middel om veilig te kunnen bevallen, het is niet een doel op zich. Voor mij betekende dit dat ik me voorbereidde op een UC, maar hulp zou inschakelen op het moment dat ik zou denken toch hulp nodig te hebben.

Hoe is jouw UC bevalling verlopen?

303299_400109710032561_1468338829_nDe laatste bevalling had ik toch hulp nodig. Ik had geen medische hulp nodig, maar had het moeilijk, vond het heel pijnlijk en was in gevecht met mijzelf, al een hele nacht. Ik was zelfs zo wanhopig dat ik al aan het denken was over een keizersnede, dus heb toen besloten de verloskundige te bellen. Zij gaf mij de ondersteuning die ik nodig had om het niet op te geven. Achteraf bekeken denk ik doordat mijn verloskundige er blanco instapte meer objectief was en daardoor beter in staat de situatie te beoordelen dan wanneer ze er vanaf het begin bij was geweest.

Hoe heb je je voorbereid op een UC?

Ik heb me jaren voorbereid door in gesprek te gaan met andere UC vrouwen. Zij hebben me in eerste instantie via de mail geholpen bij het verwerken van mijn eerste bevalling, maar hebben mij ook door het delen van hun ervaring een ander beeld helpen vormen aangaande mijn wensen voor de volgende zwangerschap en bevalling. Mijn partner stond er eerst niet achter. Het was voor mij belangrijk dat mijn man en ik op één lijn zaten. Mijn man had vooral angst voor de derde fase, de geboorte van de placenta. Bij de eerste bevalling heb ik namelijk een bloeding (fluxus) gehad en een placenta die niet kwam. Bovendien had ik een jaar daarvoor een ongeluk gehad en een buitenbaarmoederlijke zwangerschap en heb ook daarbij veel bloed verloren. Dit was traumatisch voor zowel mij als mijn man. Af en toe had mijn partner nog wel angst om mij te verliezen. Onze verloskundige had geen angst en kon de juiste informatie verstrekken die mijn partner nodig had om een gerust gevoel te hebben.

Belangrijk bij een UC bevalling is verantwoordelijkheid durven nemen, maar daarnaast ook het leren vertrouwen op jezelf. Goed leren reflecteren met iemand als spiegel, zoals je partner of een vriendin kan daarbij ondersteunen. Dit leren reflecteren en bewust worden van eigen gevoel mis ik bij de zorgverlener. Deze is daarin niet getraind, maar getraind in interventies. Er werd mij de eerste zwangerschap niets aangereikt qua bewust keuzes maken, het vertrouwen krijgen in mijn lichaam en had geen idee of verwachting van wat een verloskundige voor mij kon betekenen. Bovendien had ik geen inzicht in hun draaiboek en gangbare protocollen en werd er niet gesproken over mijn wensen.

Naast deze gesprekken heb ik ook veel positieve bevallingverhalen gelezen en me afgesloten voor de negatieve bevallingverhalen. De baby luistert mee! In de risico’s heb ik me wel verdiept, bijvoorbeeld in de kans op een herhaalde bloeding, welke factoren daarmee samen hangen en wat ik eraan kon doen om dat zoveel mogelijk te voorkomen. Zo leerde ik door onderzoek te doen dat het aantal bloedingen niet verminderd is sinds het een indicatie is voor een ziekenhuisbevalling. Veel heb ik gehaald uit de richtlijnen van NVOG. Ook heb ik me verdiept in de interpretatie van de cijfers. Hoe groot is de kans op een bepaald risico en hoe acuut is het risico en heb je dan nog tijd om naar het ziekenhuis te gaan bijvoorbeeld? Uit mijn onderzoek heb ik mijn conclusies getrokken over welke risico’s ik acceptabel vond en heb middelen in huis gehaald om in te kunnen grijpen indien nodig. Ook was ik op een fysieke afstand van het ziekenhuis die goed te berijden is en kon ik ook een andere UC moeder bellen indien ik ergens mee zat. Wat acceptabel is, is voor iedereen natuurlijk weer verschillend. Ik heb hier samen met mijn partner veel over gepraat, zodat we op één lijn zaten.

Ook het bewust worden van mijn eigen lichaam hoorde bij de voorbereiding. Het is een constante training geweest in het eerst bewust worden van wat ik voelde in mijn lichaam en daarna pas beslissen wat er eventueel nodig is.

Bij de keuze voor onze verloskundige die een kleinschalige praktijk heeft, hadden we ons ook duidelijk voorgenomen dat mocht het op een gegeven moment niet goed voelen en we de verloskundige niet konden bereiken of dat ze niet zo snel kon komen, we gelijk naar het ziekenhuis zouden gaan. Ik vond het daarbij ook belangrijk helderheid te krijgen over wat voor mijn verloskundige acceptabel zou zijn. Met haar hebben we tenslotte besloten de zorgovereenkomst te ontbinden. Wel zouden we in geval van een acute zorgvraag beroep op haar mogen doen.

Hoe ben je tot beslissing UC gekomen?

Ik had na mijn eerste bevalling een ontkracht gevoel overgehouden. Ik voelde me niet serieus genomen en had mijn verantwoordelijkheid weggegeven. Binnen de UC wereld577675_371629069547292_1612486241_n zien ze bevallen als iets wat iedere vrouw kan, maar waar je ook zelf verantwoordelijk voor bent. Wat vaak echter gebeurd is dat de leiding van de bevalling bij het medisch personeel ligt en vrouwen en hun partners durven of kunnen hier meestal niet tegen in te gaan. Wanneer een zorgverlener advies geeft of een interventie wil plegen dacht ik niet eerst na over wat ik voelde en vond, maar deed gelijk wat me gevraagd werd. Het is namelijk ook heel kwetsbaar om verantwoordelijk te zijn voor je baby en kan negatieve gevolgen hebben als je een verkeerde beslissing maakt. Makkelijker is het om dan iemand anders de beslissing te laten maken, vooral als een zorgverlener je ook nog de ‘dode babykaart’ toespeelt (wijzen op de risico’s voor de baby op moment dat ouders niet mee willen werken aan interventies). Er kan altijd iets mis gaan, maar wanneer dat gebeurd bij een niet gangbare keuze als UC, krijgt UC de schuld van die uitkomst. De vraag is kun je daar mee leven? Voor ons was duidelijk dat door juist voor deze manier te kiezen de kans op een dode baby het kleinst zou zijn, door een minimale verstoring van het geboorteproces en dus een grotere veiligheid voor moeder en baby.

Wist je omgeving van jullie voornemen om UC te gaan?

Ik heb maar een beperkte groep op de hoogte gebracht van onze keuze uit angst voor een AMK melding (http://www.amk-nederland.nl/). Dit heb ik in mijn omgeving meegemaakt. Deze keuze maakt je kwetsbaar. Het is jammer dat het zo moet en het zegt iets over hoe wij in het algemeen tegen het geboorteproces aan kijken; ‘bevallen is gevaarlijk en kun je niet alleen’.

Heb je tijdens de zwangerschap wel reguliere zorg ontvangen?

Mijn keuze om eerst bij mijzelf te voelen wat er nodig is, heb ik ook toegepast op alle standaard checks tijdens de zwangerschap. Ik heb mij beperkt tot de controles van die dingen die ik echt wilde weten voor de bevalling en het kiezen van de plaats van de bevalling. Ik heb bijvoorbeeld niet laten kijken naar genetische afwijkingen bij de echo. Voor mij was heel duidelijk dat mocht er iets mis zijn met de baby, ik de baby gewoon wilde voldragen en mijn lichaam de kans wilde geven het zelf los te laten.

Wat zou je zorgverleners die dit lezen mee willen geven?

Wat ik gezien en ervaren heb is dat er veel vertrouwen in de zorgverlener is, maar niet in de vrouw. Dit heeft mij destijds veel pijn gedaan. Ik zie bovendien dat de vrouw hierin zelf ook een grote rol speelt. Zij dient zelf weer haar eigen verantwoordelijkheid te nemen en actief deelnemer te worden in het hele proces. Datzelfde geldt natuurlijk voor haar partner.

Graag zou ik zien dat verloskundigen en gynaecologen een meer informerende taak zouden hebben. Zij staan dicht bij de vrouw en zouden haar heel goed kunnen ondersteunen in het bewust worden van eigen verantwoordelijkheid en mogelijke keuzes. Deze verantwoordelijkheid zou niet eens een keuze moeten zijn. Het is haar lichaam en haar baby!

De rol van een ziekenhuis zie ik alleen in noodgevallen. Bevallen in het ziekenhuis geeft meer kans op ingrepen, wat het geboorteproces verstoord en de kans op nog meer ingrepen en samenhangende risico’s vergroot.

Ik vind dat iedere vrouw altijd keuzevrijheid en recht zou moeten hebben om volledig over alle opties ingelicht te worden en vervolgens zelf een beslissing te nemen. Nu ligt dat anders. De verloskundige en/of gynaecoloog geeft goedkeuring of niet. Het wordt dan ‘ik mag van mijn verloskundige/gynaecoloog’. Mijn verloskundige kreeg deze keuze niet. Het was op mijn voorwaarden of niet. Het zou mooi zijn als we deze keuzevrijheid weer gingen respecteren.

Tot slot

Dit artikel ligt een tipje van de sluier op aangaande de wereld van de ongeassisteerde bevalling, de unassisted childbirth, binnen Nederland. De moeder die ik heb mogen interviewen is zo vrij geweest me een blik te gunnen binnen die wereld. Natuurlijk staat iedere vrouw op zichzelf en kunnen andere redenen een rol spelen om deze keuze te maken.

Dit onderwerp van keuzevrijheid en respect voor ieders verantwoordelijkheid en recht van inspraak is een beladen topic dat momenteel op de spits wordt gedreven. Onlangs zijn drie verloskundigen gedaagd voor de tuchtcommissie omdat zij besloten hadden zorg te verlenen aan vrouwen die niet volgens protocol wilde bevallen. Of dit wettelijk is toegestaan wordt momenteel in de rechtbanken uitgevochten. Persoonlijk vind ik het schrijnend dat we daar überhaupt een discussie over hebben. Zou niet ieder mens recht moeten hebben op zijn of haar eigen keuzes? Als we denken dat we zorg in welke vorm dan ook kunnen opleggen aan wie dan ook begin ik toch echt te twijfelen aan ons de belangen die daarbij een rol spelen. Tenslotte heeft een moeder er het grootste belang bij dat haar baby veilig en gezond geboren wordt!

Auteur: Stichting De Geboortenis

Auteur: Stichting De Geboortenis

Stichting De Geboortenis in Zutphen is er voor alle zwangeren en (wens)ouders. Het Geboorteplatform biedt de zorgprofessional toegang tot informatie over symposia, lezingen, [bij]scholing en andere belangrijke evenementen voor professionals in de geboortezorg. De Geboortenis werkt aan de realisatie van een ecologisch geboortehuis in Zutphen.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en ontvang als eerste het nieuws over nieuwe trainingen, blogartikelen en bijeenkomsten.

Newsletter Form (#1)